Paragraaf Taakstellingen

Inleiding
Het financieel verwerken van een taakstelling of een bezuinigingsopdracht is een actie die door de provincie in haar rol als toezichthouder nauwlettend wordt gevolgd. De onderstaande tekst is afkomstig uit Gemeenschappelijk Financieel Toezichtkader (GTK) 2020 gemeenten, en geeft een nadere toelichting op de verschillende begrippen:

"Geadviseerd wordt, indien van toepassing, een integraal beeld van de opgenomen bezuinigingsmaatregelen en taakstellingen te presenteren in een paragraaf. In deze paragraaf worden alle taakstellingen, bezuinigingen en eventueel ombuigingen, die verspreid in de begroting op programmaniveau zijn opgenomen, weergegeven.
Daarnaast kan in deze paragraaf aandacht worden besteed aan de voortgang (realisatie, monitoren en zo nodig bijsturen) van eerder vastgestelde bezuinigingsmaatregelen.

Taakstelling is een opdracht tot bezuinigingen, terwijl (nog) geen concrete maatregelen zijn genomen. Pas op de langere termijn ontstaan de positieve financiële effecten.

Bezuinigingsmaatregelen zijn lastenverlagende maatregelen om een begrotingstekort weg te werken. Een bezuiniging is iets wat al rechtstreeks op de lasten van de begroting wordt verwerkt. In de begroting zijn deze bezuinigingen op programmaniveau verwerkt.

Ombuigingen zijn bijstellingen van de ramingen op grond van beleidsinhoudelijke overwegingen. Een ombuiging heeft geen gevolgen voor de hoogte van de totale begroting, maar kan wel  budgettaire gevolgen hebben op programma- of taakveldenniveau."

Onderbouwing taakstellingen 2026
In de kadernota 2026-2029 zijn diverse ruimtebiedende maatregelen opgenomen. Alle maatregelen 2026 zijn concreet verwerkt in de voorliggende begroting.

Twee maatregelen vragen in dit kader om nadere toelichting:
- verminderen uitgaven sociaal domein € 300.000
- taakstelling gemeentelijke bedrijfsvoering € 250.000.

Verminderen uitgaven sociaal domein
In de kadernota staat het volgende: "We zetten in op diverse maatregelen die kunnen leiden tot lagere uitgaven sociaal domein: a. Financiële vertaling Ketengerichte aanpak grip op kosten jeugd (deels als dekking huidige taakstelling van € 400.000). Wij verwachten van de gewenste inzet van o.a. de Accounthouder huisartsen (zie toelichting op budgetaanvraag) en het gebiedsteam op school een structureel ruimtebiedend effect vanaf 2027. Daarnaast verwachten wij andere duurzame effecten van maatregelen vanuit de Ketengerichte aanpak grip op kosten jeugd en de lopende opdrachten om de bedrijfsvoering Gebiedsteam nog beter op orde te krijgen. Eventuele financiële voordelen worden in de daaropvolgende jaren zichtbaar.
b. Ketengerichte aanpak ook voor de Wmo. Deze optie wordt onderzocht. Te verwachten effecten nog niet bekend.
c. Resultaten vervolgonderzoek lokale infrastructuur voor ondersteuning van kwetsbare doelgroepen. Het onderzoek wordt uitgevoerd bij honorering van de incidentele budgetaanvraag van € 60.000. De te verwachten effecten bij invoering van maatregelen vanuit dat onderzoek zijn nog niet bekend."

De onderbouwing voor de verwachte realisatie in 2026 heeft te maken met het gebiedsteam op school (GTS). Door de aanwezigheid en het oplossend vermogen van gebiedsteammedewerkers wordt de zorgvraag genormaliseerd en wordt duurdere jeugdzorg voorkomen. Er is een berekening gemaakt van de verwachte besparing op basis van 65 verwijzingen, die niet doorgaan naar de jeugdzorg. Uit de voorlopige cijfers van 2024 van de Dienst blijkt, dat de gemiddelde financiële verplichting voor specialistische jeugdhulp in 2024 € 7.836 bedraagt. De berekende besparing voor de gemeente is dan 65 x € 7.836 - € 509.340. Dit geeft vertrouwen in de mogelijkheid om de financiële omvang van het budget jeugdzorg met € 300.000 te verminderen ten opzichte van de door de Dienst aangegeven raming 2026.
Daarnaast zijn er op de overige genoemde onderdelen eveneens besparingen te verwachten, die zijn nog niet concreet in de begroting 2026 verwerkt.

Taakstelling gemeentelijke bedrijfsvoering
In de kadernota staat het volgende: "Van de directie wordt verwacht dat zij op termijn, met minder budgettaire en/of formatieve middelen dan nu, het huidige takenpakket uitvoeren. Deze opgave sluit aan bij het onderwerp efficiencyvoordelen en geldt organisatiebreed. De directie is verantwoordelijk deze taakstelling in te vullen."

De taakstelling is concreet verwerkt in de begroting 2026 en omvat zowel een vermindering van werk- en projectbudgetten als een aanscherping van de beschikbare ambtelijke capaciteit. Zo is de post ‘onvoorzien met bestemming’ verlaagd met € 150.000, bestaande uit een aantal kleinere bedragen voor diverse taakmutaties (€ 61.500) en een verlaging van de reservering LPO (€ 88.500). Daarnaast is  de overhead met € 100.000 teruggebracht. Deze maatregelen illustreren dat de ruimtebiedende opgave niet alleen financieel van aard is, maar ook gevolgen heeft voor de inzet van formatie binnen de organisatie. Hiermee is de taakstelling breed en integraal in de organisatie doorvertaald.

Taakstellingen in meerjarenperspectief
Overeenkomstig de kadernota 2026-2029 staan er in meerjarenperspectief nog twee taakstellingen. Het betreft het verminderen van de uitgaven sociaal domein en het actualiseren van beleid. Onderstaand de toelichting zoals deze in de kadernota is opgenomen.

Actualiseren van beleid (gemeentebreed) met een taakstelling vanaf 2027 (jaarlijks € 50.000)
Bij actualisatie van beleid én bij nieuw beleid nemen we, naast een inhoudelijke, ook een financiële opgave mee.

Verminderen uitgaven sociaal domein (€ 300.000 in 2026 oplopend naar € 1.000.000 in 2029)
De toelichting is opgenomen onder de uitwerking voor 2026. Daar is de onderbouwing voor 2026 aangegeven. Op de overige genoemde onderdelen zijn in meerjarenperspectief eveneens besparingen te verwachten.