Voorwoord

Hierbij bieden wij u de programmabegroting voor 2026 aan. De laatste begroting van deze bestuursperiode, want op 18 maart 2026 zijn de gemeenteraadsverkiezingen. De afgelopen jaren hebben wij uitvoering gegeven aan vrijwel alle afspraken uit het coalitieprogramma Sûn wurkje oan ‘e takomst. En wy binne grutsk op de resultaten die wij samen met de organisatie en de gemeenteraad hebben bereikt.

De vastgestelde structurele en incidentele budgetaanvragen voor 2026 zijn verwerkt in deze begroting. Het komende jaar werken we verder aan het optimalisering van de dienstverlening aan onze inwoners, werken we de plannen uit voor nieuwe scholen en een nieuw zwembad op Bloemketerp in Franeker, werken we aan het versnellen van woningbouw en het uitvoeren van de duurzaamheidsagenda. En er is geld beschikbaar voor de verkeerssituatie in Berltsum en de sportvelden in Froubuurt.

Het financiële perspectief voor onze gemeente op korte termijn ziet er positief uit, helaas op langere termijn niet. De jaren 2026 en 2027 tonen nog een overschot, dit neemt af in 2028 en wordt negatief in 2029. De Vereniging Nederlandse Gemeenten voert een stevige lobby richting het Rijk vanwege de grote daling van het Gemeentefonds.

Op dit moment laat het financiële meerjarenbeeld duidelijk zien dat we goed moeten blijven letten op waar we kunnen besparen en welke keuzes we maken. De gemeenteraad heeft gevraagd om meer inzicht in mogelijke besparingen, en dat pakken we concreet op met een onderzoek naar een toekomstbestendige begroting. Dat onderzoek is inmiddels gestart.

Op 10 juli heeft de gemeenteraad de kadernota voor 2026-2029 vastgesteld. Daarbij zijn drie amendementen aangenomen. Die gingen over het schrappen van een tweetal voorgestelde ruimtebiedende maatregelen en het aanvullen van de verzilverlening. Dat is verwerkt in deze programmabegroting. Daarnaast vroeg de raad om te kijken of er financiële ruimte was om de voorgestelde stijging van de OZB met 1% te voorkomen. Die ruimte is gevonden, dus de OZB gaat niet extra omhoog.

Met bovenstaande geeft de raad richting aan een begroting die recht doet aan de wensen van inwoners én rekening houdt met de financiële situatie van de gemeente. We blijven alert op ontwikkelingen en sturen bij waar nodig.

Franeker, 13 oktober 2025

namens het college van B&W
N.A. van de Nadort, burgemeester            J.K. IJkema, secretaris