Algemene Dekkingsmiddelen

De grootste inkomstenbron van de gemeente is het Gemeentefonds. In deze programmabegroting is de meicirculaire 2025 meerjarig verwerkt.

Dempen ravijnjaar
Het rijk heeft het gemeentefonds verhoogd voor de jaren 2026 en 2027 om het effect van het ravijnjaar te dempen. Het positieve effect is voor Waadhoeke berekend op € 1,2 miljoen.
Gezien de grote ambitie van Waadhoeke voor het laatste jaar van de voorliggende meerjarenraming is in de kadernota 2026-2029 besloten om het bedrag "dempen ravijnjaar" te koppelen aan de toekomstige investeringen op Bloemketerp.

Afschaffen abonnementstarief WMO
Het effect van het afschaffen van het abonnementstarief voor Waadhoeke is afgerond € 600.000. Er wordt geen inkomst van gelijke omvang verwacht. In de kadernota 2026-2029 is besloten om een stelpost van de helft, en daarmee € 300.000 op te nemen. Er is rekening gehouden met invoering per 1 januari 2027. Op 24 juni 2025 heeft de Tweede Kamer het onderwerp controversieel verklaard met het oog op het demissionair kabinet en de komende verkiezingen. Hierdoor is er een kans op uitstel van invoering.

Reservering taakmutaties
In de mutaties Gemeentefonds zijn enkele taakmutaties opgenomen waarvan nog niet bekend is hoe de kosten uit zullen vallen. Vandaar dat we deze bedragen vooralsnog parkeren op de post onvoorzien met bestemming in afwachting van nadere advisering. Dit zijn onder andere budgetten voor 'indexatie WMO in verband met verwachte vergrijzing van de bevolking'. Voor deze wordt jaarlijks een bedrag toegevoegd. Het bedrag voor 2026 van € 197.000 is ingezet als dekking voor de financiële gevolgen van de begroting 2026 van De Dienst (raad 22 mei 2025).

BTW-Compensatiefonds
Het BTW-Compensatiefonds (BCF) wordt gevoed uit het Gemeentefonds. Per jaar maakt het Rijk een inschatting van het bedrag aan aanvragen, het plafond. Het niet bestede bedrag uit het BCF vloeit terug naar het Gemeentefonds. Op basis van provinciale afspraken mogen gemeenten een voorschot nemen op de verwachte onderschrijding in hun meerjarenraming. Met ingang van kadernota 2026-2029 neemt Waadhoeke een stelpost van 100% van het verwachte de verwachte onderschrijding op. Voor 2026 gaat het om € 825.000.

Jeugdhulp
Er zijn extra middelen voor jeugdzorg beschikbaar gekomen, ook bekend onder de term "tekorten rekening rijk". Het groeipad van de Hervormingsagenda Jeugd is aangepast, geactualiseerd en er zijn aanvullende maatregelen voorgesteld. In de Hervormingsagenda Jeugd zijn naast inhoudelijke tevens financiële afspraken gemaakt tussen Rijk en de VNG. Onderdeel hiervan is de afspraak dat een onafhankelijke commissie van deskundigen een zwaarwegend advies geeft over de uitvoering van de agenda, mede in relatie tot de uitgavenontwikkeling in de Jeugdzorg. Het eerste advies van de commissie Van Ark is op 30 januari 2025 gepubliceerd. De financiële vertaling is door het Rijk verwerkt in de meicirculaire van het gemeentefonds.

De provincie als toezichthouder geeft een begrotingsadvies, dat wij volgen. Daar waar het is toegestaan om stelposten op te nemen om kortingen van het rijk op het gemeentefonds te compenseren of te neutraliseren, doet Waadhoeke dit ook. Dit is de bestendige gedragslijn, zoals deze ook in voorgaande jaren is toegepast.

In onderstaande tabel zijn de effecten op de begroting Waadhoeke opgenomen. De oude stelposten zijn vervallen. Met de meicirculaire zijn nieuwe stelposten opgenomen op basis van het begrotingsadvies van de provincie, die bestaat uit twee componenten: anticiperen op lagere kosten in verband met trajectduur jeugdzorg en hogere baten in verband met eigen bijdrage jeugdzorg. In totaal heeft dit een voordelig effect in 2028 en 2029 van afgerond € 0,9 miljoen.

De VNG spreekt ook over het mogelijk opnemen van een bedrag in verband met de besparingsopgave van de Hervormingsagenda. Deze is door het Rijk geïndexeerd waardoor een hogere besparing wordt verondersteld. Gemeenten moeten zelf maatregelen treffen om deze besparing te realiseren. De provincie stond al geen stelpost voor de besparingen Hervormingsagenda toe, dus doet dat ook niet voor de geïndexeerde besparingsopgave. Waadhoeke heeft dit dus ook niet opgenomen.

Na verwerking staan de volgende bedragen in de meerjarenraming: